Vergilendirme sisteminde arızi kazançlar, süreklilik göstermeyen ve olağan dışı şekilde elde edilen gelirleri ifade eder. Ancak bazı kazanç türleri bu kapsamda değerlendirilmez. Bu yazıda hangi kazançların arızi kazanç sayılmadığı, hangi gelirlerin beyana tabi olduğu ve vergi mükellefiyetinde dikkat edilmesi gereken noktalar açıklanacaktır.
Arızi Kazanç Nedir?
Arızi kazanç, sürekli olmayan ve istisnai nitelikte elde edilen gelir türüdür. Vergi mevzuatına göre, bu tür kazançlar geçici işler sonucu veya tesadüfen elde edilen gelirlerdir ve belirli şartlar altında gelir vergisine tabi tutulur.
Hangi Kazançlar Arızi Kazanç Sayılmaz?
Arızi kazanç sayılmayan gelirler genellikle düzenli, sürekli ya da ticari faaliyete dayalıdır. Bu kazanç türleri vergi mevzuatında ayrı gelir unsurları altında değerlendirilir ve genellikle beyana tabidir.
Ticari Kazançlar Arızi Sayılmaz
Ticari faaliyet kapsamında elde edilen kazançlar süreklilik arz ettiği için arızi kazanç olarak değerlendirilmez. Faaliyet belirli bir plana, emek ve sermayeye dayanıyorsa bu gelir ticari kazanç sayılır.
Küçük satışlar ticari kazanç mı?
Evet, bir malı alış-satış amacıyla temin edip elden çıkarmak sürekli olmasa bile ticari kazanç sayılabilir.
Serbest Meslek Kazançları Arızi Değildir?
Kendi adına ve hesabına çalışan kişilerin gelirleri serbest meslek kazancı olarak tanımlanır. Meslek erbabı tarafından yapılan işler süreklilik taşımadığı zaman bile bu kazanç arızi sayılmaz.
Freelance işler arızi kazanç mı?
Hayır, düzenli olmasa bile uzmanlık gerektiren ve emek harcanarak yapılan işler serbest meslek kazancı sayılır.
Ücret Gelirleri Arızi Sayılmaz
Bir işverene bağlı olarak çalışmak suretiyle elde edilen ücretler düzenli olmasa bile arızi gelir sayılmaz. İş ilişkisiyle elde edilen tüm ücretler, vergiye tabi gelir kabul edilir.
Tek seferlik danışmanlık ücreti arızi mi?
Hayır, bir işverene bağlı olarak alınan tek seferlik ödeme dahi ücret geliri kapsamında değerlendirilir.
Gayrimenkul Sermaye İradı Arızi Değildir
Gayrimenkul kiralamalarından elde edilen gelirler belirli bir plana bağlı olmasa da süreklilik gösterdiği için arızi kazanç sayılmaz. Bu gelir türü gayrimenkul sermaye iradı olarak vergilendirilir.
Ev kiralama geliri arızi mi?
Hayır, süreklilik içermesi nedeniyle arızi değil gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilir.
Menkul Sermaye İradı Arızi Değildir
Faiz, temettü ve benzeri menkul kıymet gelirleri düzenli olması nedeniyle arızi sayılmaz. Bu gelirler belirli aralıklarla elde edildiği için menkul sermaye iradı kapsamında değerlendirilir.
Hisse senedi temettüsü arızi kazanç mı?
Hayır, hisse senedinden elde edilen kar payı menkul sermaye iradı olup arızi kazanç sayılmaz.
Diğer Kazanç Ve İratlar Arızi Olmayabilir
Gelir Vergisi Kanunu’nun 80. maddesinde belirtilen değer artışı kazançları ve ivazsız intikaller de bazı şartlarda arızi sayılmaz. Belirli sınırlar aşıldığında bu kazançlar vergiye tabi hale gelir.
Miras kalan para arızi kazanç mı?
Hayır, miras yoluyla elde edilen gelir arızi değil, ivazsız intikal kapsamında değerlendirilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Arızi kazanç” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Arızi kazançlar beyana tabi mi?
Evet, yıllık beyan sınırını aşan arızi kazançlar beyan edilmek zorundadır.
Hangi gelirler arızi kazanç kapsamına girer?
Tek seferlik mal satışları, tazminatlar, miras dışı bağışlar gibi süreksiz gelirler arızi kazanç sayılır.
Gayrimenkul satışından elde edilen kazanç arızi midir?
5 yıl geçmeden satılan gayrimenkulden doğan kazançlar belirli koşullarda arızi sayılabilir.
Tek seferlik danışmanlık hizmeti vergilendirilir mi?
Evet, düzenli olmasa bile danışmanlık faaliyeti uzmanlık içerdiğinden vergiye tabidir.
Arızi kazanç istisna tutarı nedir?
2025 yılı için 129.000 TL olarak belirlenen tutarı aşan arızi kazançlar beyana tabidir.
Sosyal medya gelirleri arızi kazanç mı sayılır?
Hayır, sosyal medya faaliyetleri düzenli gelir sağladığından ticari kazanç sayılır.
Vergi dairesine bildirim yapılmazsa ne olur?
Beyana tabi arızi kazanç bildirimi yapılmazsa vergi ziyaı cezası uygulanabilir.
Kaynak: https://www.sanayihaberi.com/
